Waarom vraagt de huisarts niet zomaar vitaminebepalingen aan?

De laatste jaren vragen mensen steeds vaker om een bloedtest voor vitamines, zoals vitamine B12 of vitamine D. Toch is dat bijna nooit nodig. Nieuwe medische inzichten en wetenschappelijk onderzoek laten zien:

• Vermoeidheid komt bijna nooit door een vitaminetekort.
• Bloedonderzoek naar vitamines levert zelden nuttige informatie op.
• Het zorgt wel voor onnodige zorgkosten.

Daarom vraagt de huisarts niet zomaar een vitamine-bloedtest aan bij bijvoorbeeld vermoeidheid.

Meestal heeft u genoeg vitamines

• Vitamine B12 zit in dierlijke producten. Bijna iedereen heeft daar genoeg van opgeslagen in het lichaam.
• Vitamine D maakt het lichaam zelf aan in de huid, onder invloed van zonlicht. Ook via voeding krijgt u wat binnen.

Soms wel tabletten nodig

Soms schrijft de huisarts toch vitamine-tabletten voor. Maar ook dan is bloedonderzoek meestal niet nodig. Alleen in uitzonderlijke gevallen worden uw vitamines toch gemeten in het bloed. Bespreek met de huisarts of deze bloedtest voor u wel of niet zinvol is.

Meer informatie

Hieronder leest u meer informatie over:

• Vitamine B12
• Vitamine D

Vitamine B12

Waarvoor is vitamine B12 nodig?

Vitamine B12 is belangrijk voor:

• het aanmaken van bloed
• een goede werking van het zenuwstelsel

U krijgt voldoende binnen via vlees, vis, melk, yoghurt, kaas, eieren en boter. Sommige vleesvervangers bevatten ook B12. Dat staat op de verpakking.

Klachten bij tekort

Een tekort kan klachten geven zoals:

• tintelingen of een doof gevoel in handen en voeten
• evenwichtsproblemen
• bloedarmoede, waardoor u zich moe voelt

Meestal ontstaan neurologische klachten eerder dan bloedarmoede.

Wie loopt risico?

Een tekort aan B12 komt vaker voor bij mensen die:

• bepaalde maagmedicijnen of metformine slikken
• een maag- of darmziekte hebben (zoals Crohn)
• veel alcohol drinken en slecht eten
• vaak lachgas gebruiken

Herkenbaar? 👉 Bespreek het met uw huisarts.

Onderzoek of behandeling

De huisarts kan:

• bloedonderzoek doen óf
• starten met een proefbehandeling met tabletten

Alleen bij een bewezen ernstig tekort en klachten krijgt u B12-injecties.

Vegetariërs en veganisten

• Vegetariërs die zuivel of eieren eten, krijgen meestal genoeg B12 binnen.
• Veganisten zonder verrijkte producten? Slik dagelijks 2,8 microgram vitamine B12.

📌 Nog meer informatie over vitamine B12 vindt u op thuisarts.nl en voedingscentrum.nl.

Vitamine D

Waarvoor is vitamine D nodig?

Vitamine D (ook wel vitamine D3 genoemd) is belangrijk voor:

• sterke botten en tanden
• goede spierwerking

U maakt het zelf aan in de huid onder invloed van zonlicht.

Hoe krijgt u voldoende?

• Elke dag 30 minuten buiten, met onbedekt gezicht en handen
• Gezond eten (vette vis, margarine, halvarine, eieren, kaas)

Donkere huid? Oudere leeftijd? Dan maakt u minder vitamine D aan.

Wie moet vitamine D slikken?

Slik dagelijks 10 microgram (400 IE) als u:

• weinig buiten komt
• een donkere huid heeft
• zwanger bent
• jonger bent dan 4 jaar
• vrouw bent boven de 50
• ouder bent dan 70 (dan 20 microgram = 800 IE per dag)

👉 Bloedonderzoek is niet nodig in deze gevallen.

Tekort aan vitamine D

Bij kinderen kan dat leiden tot afwijkende groei. Bij volwassenen:

• spier- en botpijn
• moeite met opstaan
• botontkalking
• breekbare botten

Te veel vitamine D

Langdurig te veel (meer dan 100 microgram per dag) kan klachten geven:

• misselijkheid
• verstopping
• sufheid
• schade aan hart, nieren of bloedvaten

Een veilige dosis is tot 20 microgram per dag.

📌 Nog meer informatie over vitamine D vindt u op thuisarts.nl en voedingscentrum.nl.